De toekomst van landbouw ligt in gedeeld eigendom

 

Door: Jaap Fris, boer van boerderij Erve Kiekebos

 

Ik las het artikel op de NOS over de run op landbouwgrond door de nieuwe mestregels. Het raakte me, maar niet op een positieve manier. Want wat hier zichtbaar wordt, is precies de verkeerde uitkomst: boeren die méér grond kopen, zodat ze mest kunnen blijven uitrijden. Gevolg? De grondprijzen schieten omhoog, grote kapitaalkrachtige boeren profiteren, en jonge of startende boeren komen er niet meer tussen.

Op onze boerderij Erve Kiekebos (en de andere Lenteland boerderijen) werken we juist vanuit een ander perspectief. We geloven in regeneratieve landbouw, agro-ecologie en gemeenschappelijk eigendom. Dat betekent: samenwerken met de natuur in plaats van haar uit te putten, voedselkringlopen sluiten in plaats van steeds meer hectares opslokken, en grond beheren in collectief eigendom zodat het niet langer een speculatieobject is.

Wat mij zo frustreert, is dat beleid nu vooral schaalvergroting stimuleert. Het mestprobleem wordt niet opgelost, het wordt verschoven. En ondertussen wordt grond nog onbereikbaarder voor mensen die werkelijk verandering willen brengen. Ik zie bij ons elke dag hoe het ook kan: mest omzetten in compost, biodiversiteit inzetten als bondgenoot, boeren en burgers samen laten investeren in een gezond landschap.

Grond is geen handelswaar maar een basisgoed. Zolang we die waarheid niet erkennen, blijft de landbouw gevangen in dezelfde reflex: groter, duurder, meer van hetzelfde. Ik geloof dat de toekomst ligt in gedeeld eigendom en regeneratieve systemen. Niet in een race om zoveel mogelijk hectares, maar in de keuze om samen voor de aarde te zorgen. En daarmee ook voor elkaar.